Imaxe do dicionario
Autor@s do deseño e estrutura do dicionario / Authors of the design and structure of the dictionary: María José Domínguez Vázquez (dir), Lola Mosquera Sánchez, Deborah Chidimma Nebechukwu, U-Tong Sih - EMLex

Mulleres na Lexicografía / Women in Lexicography

GAL O principal obxectivo deste dicionario é visibilizar e reivindicar a mulleres relevantes no eido da lexicografía. O traballo ofrece información sobre a súa vida, traxectoria profesional, así como a súa bagaxe social e cultural. Destaca especialmente a súa contribución á lexicografía nos seus respectivos contextos. Esta obra desenvólvese como proxecto didáctico de aprendizaxe colaborativa no...
Ver descrición
Fernández Gordillo, Luz

Creado por DHMeza o 29/11/2025 ás 23:12.

Nome / Name

Luz Fernández Gordillo

Foto / Photo
Linguas de traballo / Work languages

Español / Spanish

Información biográfica / Biographical information

GAL 1943 (Cidade de México, México) – 2022 (Cidade de México, México) ENG 1943 (Mexico City, Mexico) – 2022 (Mexico City, Mexico)

Traxectoria profesional / Career description

GAL Filla de refuxiados españois, Luz Fernández licenciouse na Universidad Autónoma de México (UNAM) e graduouse co traballo Problemática de las macroestructuras en el diccionario de lengua general. Formou parte da da primeira promoción do programa de doutoramento de Lingüística e Literarura Hispánicas (1963-1966) do Centro de Estudios Lingüísticos y Literarios (CELL) do Colegio de México (Colmex). Doutorouse ca tese Tratamiento lexicográfico de los mexicanismos y pseudomexicanismos en los diccionarios académicos. Durante eses anos, Luz Fernández participou en proxectos de lingüística esenciais para México, como o Atlas lingüístico de México (ALMex) e o Cancionero folklórico de México. En 1973, Antonio Alatorre convidouna a ser un dos fundadores do proxecto pioneiro do Diccionario del español de México (DEM), onde traballou incansablemente ata o 2015, cando se retirou. No DEM, participo una planificación e na construcción do Corpus del español mexicano contemporáneo. Luz contribuíu teoréticamente ao tratamento lexicográfico e ao enfoque do español de México no DEM, con textos como ”El español mexicano desde el punto de vista dialectal. Importancia relativa del léxico dialectal en el DEM. Posiciones posibles del DEM.”. Unha das funcións que desempeñou no DEM foi a de ser a principal responsable de documentar todas e cada unha das posibles entradas no dicionario. Luz Fernández tamén foi profesora de instituto de lingua e literatura españolas; foi profesora de universidade na ENEP-Acatlán, na Escuela Nacional de Antropología e Historia, na Universidad de Veracruz e no Colmex. En 2006, xunto con Carmen Delia Valadez, propuso e comezou un proxecto para a documentación e análise do léxico recollido no Almex. Dende 2021, Luz Fernández coordinou, conxuntamente con Pedro Martín Butragueño e Niktelol Palacios, o equipo mexicano do Tesoro lexicográfico del español de América. ENG Daughter of Spanish refugees, Luz Fernández studied a bachelor’s degree at the National Autonomous University of Mexico (UNAM, by its initials in Spanish) and graduated with the thesis Problemática de las macroestructuras en el diccionario de lengua general (Macrostructures’ Problem in the General Dictionary). She was part of the first class of the doctoral program in Hispanic Linguistics and Literature (1963-1966) at the Center for Linguistic and Literary Studies (CELL, by its initials in Spanish) of The College of Mexico (Colmex). She obtained her Ph.D. with the thesis Tratamiento lexicográfico de los mexicanismos y seudomexicanismos en los diccionarios académicos (Lexicographic Treatment of Mexicanisms and Pseudomexicanisms in Academic Dictionaries). During these years, Luz Fernández participated in essential linguistic projects for Mexico, such as the Atlas lingüístico de México (Linguistic Atlas of Mexico, ALMex by its initials in Spanish) and the Cancionero folklórico de México (Folk Songbook of Mexico). In 1973, Antonio Alatorre invited her to be one of the founders of the pioneer project of the Diccionario del español de México (Dictionary of Mexican Spanish, DEM by its initials in Spanish), where she tirelessly worked until 2015, when she retired. In the DEM, Luz Fernández took part of the planning and building of the Corpus del español mexicano contemporáneo (Corpus of Contemporary Mexican Spanish). Luz theoretically contributed texts to the DEM’s lexicographical treatment and approach to Mexican Spanish, such as “El español mexicano desde el punto de vista dialectal. Importancia relativa del léxico dialectal en el DEM. Posiciones posibles del DEM” (Mexican Spanish from the dialectal approach. Relative importance of the dialectal lexicon in the DEM. Possible positions of the DEM). One of the roles she played in the DEM was to be the main responsible of documenting every single potential entry of the dictionary. Luz Fernández also was a high school teacher of Spanish Language and Literature; she was a university professor at the ENEP-Acatlán, the National School of Anthropology and History, the University of Veracruz and the Colmex. In 2006, together with Carmen Delia Valadez, she proposed and started a project for the documentation and analysis of the lexicon collected in the ALMex. From 2021, together with Pedro Martín Butragueño and Niktelol Palacios, Luz Fernández coordinated the Mexican team of the Tesoro lexicográfico del español de América (Lexicographical Treasure of American Spanish).

Publicacións relevantes e contexto sociocultural / Relevant publications and socio-cultural background

GAL Como membro do proxecto do DEM: Diccionario fundamental del español de México. México: Comisión Nacional para la Defensa del Idioma Español, El Colegio de México y Fondo de Cultura Económica; 1982. Diccionario básico del español de México. México: El Colegio de México; 1986. Glosario de términos de educación abierta y a distancia. México: Secretaría de Educación Pública; 1991. Diccionario del español usual en México. Mexico: El Colegio de México; 1996. Diccionario del español usual en México, 2ª edición corregida y aumentada. México: El Colegio de México; 2002. Diccionario del español de México. 2 vols. México: El Colegio de México; 2010. Publicacións individuais: Tratamiento lexicográfico de un grupo problemático de mexicanismos, Estudios de Lingüística Aplicada 1996; 14 (23-24): 383-399. Los americanismos en el Diccionario de Autoridades. Tratamiento y repercusiones de algunos de éstos en la trayectoria de las distintas ediciones del DRAE, Revista de Lexicografía 2005-2006; 12: 121-158. Los deonomásticos de persona y de lugar en el diccionario, Lingüística Mexicana 2010a; 5 (1): 33-60. Las obras representativas de la lexicografía diferencial de México en el contexto hispanoamericano y sus repercusiones en el DRAE. In Ahumada, Ignacio (ed.), Metalexicografía variacional. Diccionarios de regionalismos y diccionarios de especialidad. Málaga: Universidad de Málaga; 2010b. pp. 107-127. Una visión morfológica y lexicográfica de los denominales históricos en -ismo e -ista. In: Arellanes Arellanes, Francisco, Ibáñez Cerda, Sergio and Rojas Nieto, Cecilia (eds.), De morfología y temas asociados. Homenaje a Elisabeth Beniers Jacobs. Mexico: Universidad Nacional Autónoma de México; 2011. pp. 15-46. Ideología en diccionarios monolingües de la lengua española. In: Niktelol Palacios (ed.), Voces de la lingüística contemporánea. Mexico: El Colegio de México; 2019. pp. 97-133. Joaquín García Icazbalceta y su Vocabulario de mexicanismos (1899). In: Huisa Téllez, José Carlos (ed.), Fuentes lexicográficas del estudio histórico del léxico hispanoamericano. Mainz: Peter Lang; 2021. pp. 205-241. ENG As member of the DEM’s Project: Diccionario fundamental del español de México. México: Comisión Nacional para la Defensa del Idioma Español, El Colegio de México y Fondo de Cultura Económica; 1982. Diccionario básico del español de México. México: El Colegio de México; 1986. Glosario de términos de educación abierta y a distancia. México: Secretaría de Educación Pública; 1991. Diccionario del español usual en México. México: El Colegio de México; 1996. Diccionario del español usual en México, 2ª edición corregida y aumentada. México: El Colegio de México; 2002. Diccionario del español de México. 2 vols. México: El Colegio de México; 2010. Individual Publications: Tratamiento lexicográfico de un grupo problemático de mexicanismos, Estudios de Lingüística Aplicada 1996; 14 (23-24): 383-399. Los americanismos en el Diccionario de Autoridades. Tratamiento y repercusiones de algunos de éstos en la trayectoria de las distintas ediciones del DRAE, Revista de Lexicografía 2005-2006; 12: 121-158. Los deonomásticos de persona y de lugar en el diccionario, Lingüística Mexicana 2010a; 5 (1): 33-60. Las obras representativas de la lexicografía diferencial de México en el contexto hispanoamericano y sus repercusiones en el DRAE. In Ahumada, Ignacio (ed.), Metalexicografía variacional. Diccionarios de regionalismos y diccionarios de especialidad. Málaga: Universidad de Málaga; 2010b. pp. 107-127. Una visión morfológica y lexicográfica de los denominales históricos en -ismo e -ista. In: Arellanes Arellanes, Francisco, Ibáñez Cerda, Sergio and Rojas Nieto, Cecilia (eds.), De morfología y temas asociados. Homenaje a Elisabeth Beniers Jacobs. México: Universidad Nacional Autónoma de México; 2011. pp. 15-46. Ideología en diccionarios monolingües de la lengua española. In: Niktelol Palacios (ed.), Voces de la lingüística contemporánea. México: El Colegio de México; 2019. pp. 97-133. Joaquín García Icazbalceta y su Vocabulario de mexicanismos (1899). In: Huisa Téllez, José Carlos (ed.), Fuentes lexicográficas del estudio histórico del léxico hispanoamericano. Mainz: Peter Lang; 2021. pp. 205-241.

Ligazóns / Links

Extracto / Excerpt: Páxina web do Diccionario del Español de México/ Website of the Dictionary of Mexican Spanish/ https://dem.colmex.mx/

Extractos de obras / Excerpts from work(s)
Datos de interese / Interesting facts

GAL Luz Fernández tamén participou na fundación da Asociación Mexicana de Lingüística Aplicada e colaborou activamente na súa revista, Lingüística Mexicana, como autora e como revisora. ENG Luz Fernández also participated in the foundation of the Mexican Association of Applied Linguistics and actively collaborated in its journal, Lingüística Mexicana (Mexican Linguistics), as an author and a reviewer.

Fontes / Sources

Foto / Photo: https://cell.colmex.mx/personal-academico/fernandez-gordillo-luz/breve-curriculum Información bibliográfica/ Bibliographic information: Palacios, Niktelol. Luz Fernández Gordillo (1943-2022) y bibliografía de Luz Fernández Gordillo. Lingüística Mexicana. Nueva Época 2022; 5(1), 151-158. https://linguisticamexicana-amla.colmex.mx/index.php/Linguistica_mexicana/article/view/510

Aut@r da entrada / Author of the entry

David Huerta Meza

Tradución da entrada / Translation of the entry

Lola Mosquera Sánchez

Autor@s do deseño e estrutura do dicionario / Authors of the design and structure of the dictionary: María José Domínguez Vázquez (dir), Lola Mosquera Sánchez, Deborah Chidimma Nebechukwu, U-Tong Sih - EMLex. 2000. Mulleres na Lexicografía / Women in Lexicography. En Fernández Rei, Elisa & Álvarez de la Granja, María (coords.), Lingua viva. Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega. ilg.usc.gal/linguaviva [Consultado o 16/12/2025 ás 13:51].

Inicia sesión para deixar un comentario.

Comentarios